İLKYARDIM BİLGİLERİ

YARALANMALARDA İLKYARDIM

---

Yara nedir? Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski artar.

Kaç çeşit yara vardır?

Kesik yaralar: Bıçak, çakı, cam gibi kesici aletlerle oluşur. Genellikle basit yaralardır. Derinlikleri kolay belirlenir.

Ezikli yaralar: Taş yumruk ya da sopa gibi etkenlerin şiddetli olarak çarpması ile oluşan yaralardır. Yara kenarları eziktir. Çok fazla kanama olmaz, ancak doku zedelenmesi ve hassasiyet vardır.

Delici yaralar: Uzun ve sivri aletlerle oluşan yaralardır. Yüzey üzerinde derinlik hakimdir. Aldatıcı olabilir tetanos tehlikesi vardır.

Parçalı yaralar: Dokular üzerinde bir çekme etkisi ile meydana gelir. Doku ile ilgili tüm organ, saçlı deride zarar görebilir.

Kirli (enfekte) yaralar: Mikrop kapma ihtimali olan yaralardır. Enfeksiyon riski yüksek yaralar şunlardır:

1. Gecikmiş yaralar (6 saatten fazla),

2. Dikişleri ayrılmış yaralar,

3. Kenarları muntazam olmayan yaralar,

4. Çok kirli ve derin yaralar,

5. Ateşli silah yaraları,

6. Isırma ve sokma ile oluşan yaralar.

Yaraların ortak belirtileri nelerdir?

1. Ağrı

2. Kanama

3. Yara kenarının ayrılması

Yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?

1. Yaşam bulguları değerlendirilir (ABC),

2. Yara yeri değerlendirilir,

3. Oluş şekli

4. Süresi

5. Yabancı cisim varlığı

6. Kanama vb.

7. Kanama durdurulur,

8. Üzeri kapatılır,

9. Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır,

10. Tetanos konusunda uyarıda bulunulur,

11. Yaradaki yabancı cisimlere dokunulmamalıdır!

Ciddi yaralanmalar nelerdir?

1. Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm olan yaralar,

2. Kanaması durdurulamayan yaralar,

3. Kas veya kemiğin göründüğü yaralar,

4. Delici aletlerle oluşan yaralar,

5. Yabancı cisim saplanmış olan yaralar,

6. İnsan veya hayvan ısırıkları,

7. Görünürde iz bırakma ihtimali olan yaralar.

Ciddi yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?

1. Yaraya saplanan yabancı cisimler çıkarılmaz,

2. Yarada kanama varsa durdurulur,

3. Yara içi kurcalanmamalıdır,

4. Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir bez),

5. Yara üzerine bandaj uygulanır,

6. Tıbbi yardım istenir (112).

Kafatası ve omurga yaralanmaları neden önemlidir?

Darbenin şiddetine bağlı olarak kafatası boşluğunda yer alan merkezi sinir sistemi etkilenebilir. Bel kemiğindeki yaralanmalarda omurgada ani sıkışma ya da ayrılma meydana gelebilir. Bunun sonucunda sinir sistemi etkilenerek bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir. Trafik kazalarında ölümlerin % 80’i kafatası ve omurga yaralanmalarından olmaktadır.

Kafatası yaralanmaları çeşitleri nelerdir?

Saçlı deride yaralanmalar: Saç derisi kafatası yüzeyi üzerinde kolaylıkla yer değiştirebilir ve herhangi bir darbe sonucu kolayca ayrılabilir. Bu durumda çok fazla miktarda kanama olur, bu nedenle öncelikle kanamanın durdurulması gereklidir.

Kafatası, beyin yaralanmaları:

Kafatası kırıkları: Kafatası kırıklarında beyin zedelenmesi, kemiğin kırılmasından daha önemlidir. Bu nedenle beyin hasarı bulguları değerlendirilmelidir.

Yüz yaralanmaları: Ağız ve burun yaralanmalarında solunum ciddi şekilde etkilenebilir ve duyu organları zarar görebilir. Bir yüz yaralanması sonucunda burun, çene kemiği kemiklerinde yaralanma görülebilir.

Omurga (bel kemiği) yaralanmaları: En çok zarar gören bölge bel ve boyun bölgesidir ve çok ağrılıdır. Kazalarda en çok boyun etkilenir.

Kafatası ve omurga yaralanmalarının nedenleri nelerdir?

1. Yüksek bir yerden düşme,

2. Baş ve gövde yaralanması,

3. Otomobil ya da motosiklet kazaları,

4. Spor ve iş kazaları,

5. Yıkıntı altında kalma,